Tham số là gì? Tất cả những điều bạn cần biết về tham số

1. Tham số là gì?

1.1. Khái niệm về tham số

“Tham số nghĩa là gì?” “Tham số trong tin học là gì?” là câu hỏi mà rất nhiều người quan tâm. "Tham số" có thể được hiểu theo nhiều ngữ cảnh khác nhau. Dưới đây là một vài khái niệm phổ biến về "tham số":

• Toán học (Tham số trong phương trình): Trong các phương trình, tham số là các giá trị được sử dụng để đại diện cho một hoặc nhiều đặc tính của hệ thống hoặc mô hình. Ví dụ, trong phương trình y = mx + b, m và b là các tham số.

• Lập trình (Tham số của hàm): Tham số là các giá trị mà một hàm nhận vào khi được gọi. Đối số được truyền vào hàm để thực hiện các xử lý cụ thể.
• Thống kê và nghiên cứu khoa học (Tham số thống kê): Trong thống kê, tham số là các đặc điểm mô tả của một tập dữ liệu, như trung bình, phương sai, và các thông số khác.

1.2. Tham số trong toán học 

Trong toán học, "tham số" thường được sử dụng để mô tả các hằng số hoặc giá trị mà bạn có thể thay đổi trong một phương trình hoặc một hàm mà bạn đang nghiên cứu. Cụ thể, trong phương trình hoặc hàm, tham số thường là những số mà bạn có thể thay đổi để xem sự ảnh hưởng của chúng đối với kết quả.

Ví dụ về tham số trong một phương trình đường thẳng có thể được thể hiện như sau:

Phương trình đường thẳng chung: y=mx+b

Ta có:

• m là tham số đại diện cho độ dốc của đường thẳng.
• b là tham số đại diện cho điểm cắt trục y (nơi đường thẳng gặp trục y).

Khi bạn thay đổi giá trị của m và b, bạn có thể tạo ra các đường thẳng khác nhau. Ví dụ, nếu m=2 và b=1, bạn có một đường thẳng với độ dốc là 2 và cắt trục y tại điểm (0,1).  y=2x+1. 

Tham số có thể xuất hiện ở nhiều hình thức khác nhau trong các phương trình và hàm toán học khác nhau. Việc hiểu và điều chỉnh các tham số này là một phần quan trọng của việc nghiên cứu và áp dụng toán học trong nhiều lĩnh vực.

1.3. Tham số trong lập trình

“Tham số trong lập trình là gì?” là câu hỏi mà nhiều người quan tâm. Trong lập trình, "tham số" thường được sử dụng để đề cập đến giá trị mà một hàm hoặc phương thức nhận để thực hiện các xử lý cụ thể. Tham số là cách truyền dữ liệu vào một hàm để nó có thể thực hiện các hành động cụ thể dựa trên giá trị đó. Dưới đây là một ví dụ đơn giản bằng ngôn ngữ lập trình Python:

def cong_hai_so(a, b):

    tong = a + b

    return tong

# Gọi hàm cong_hai_so với tham số là 3 và 4

ket_qua = cong_hai_so(3, 4)

print("Tổng của hai số là:", ket_qua)

Trong ví dụ này:

• cong_hai_so là một hàm có hai tham số, a và b. 
• Khi gọi hàm cong_hai_so(3, 4), giá trị 3 được truyền vào tham số a, và giá trị 4 được truyền vào tham số b. 
• Trong chương trình chính của hàm, giá trị của a và b được sử dụng để tính tổng (tong), và sau đó kết quả được trả về.

Tham số giúp hàm linh hoạt, vì bạn có thể gọi hàm với các giá trị khác nhau, và hàm sẽ xử lý chúng dựa trên các tham số đó. Điều này làm cho chương trình  có thể tái sử dụng và dễ sửa lỗi hơn.

2. Các loại tham số

2.1. Các loại tham số trong toán học

Trong toán học, các kiểu tham số thường xuất hiện trong các phương trình và hàm để mô tả các đặc tính của các mô hình hoặc hệ thống. Dưới đây là một số kiểu tham số phổ biến:

• Tham số Số học: Đại diện cho các giá trị số. Ví dụ, trong phương trình đường thẳng y=mx+b, các tham số m và b là các giá trị số.
• Tham số Vector và Ma trận: Trong các mô hình toán học phức tạp, có thể có các tham số là vector (dãy số) hoặc ma trận (bảng số). Ví dụ, trong phương trình của một hệ thống động có thể xuất hiện các ma trận tham số.
• Tham số Đại số: Có thể xuất hiện các tham số liên quan đến đại số, chẳng hạn như các hệ số trong các đa thức hoặc các phương trình bậc cao.
• Tham số Đồ thị: Trong các phương trình đồ thị, có thể có các tham số điều chỉnh hình dạng của đồ thị, chẳng hạn như phương trình của một elip có thể có các tham số điều chỉnh chiều dài và chiều rộng.
• Tham số Xác suất và Thống kê: Trong lĩnh vực xác suất và thống kê, có thể xuất hiện các tham số như trung bình, phương sai, hay các tham số của các phân phối xác suất. 
• Tham số Hàm số: Các hàm số có thể có các tham số để điều chỉnh hình dạng hoặc vị trí của đồ thị hàm. Ví dụ, trong hàm số mũ f(x)=a* b mũ  x, a và b là các tham số.
• Tham số Hệ thống Động: Trong lý thuyết hệ thống động, có thể có các tham số biểu diễn các đặc tính của hệ thống, chẳng hạn như hệ số damping, tần số tự do, và hệ số truyền động.

2.2. Các loại tham số trong lập trình

2.2.1. Tham số biến là gì?

Tham số biến là tham số mà hàm hoặc phương thức sử dụng để nhận giá trị từ bên ngoài. Chúng được sử dụng để truyền dữ liệu vào hàm. Ví dụ: 

def thay_doi_gia_tri_list(my_list):

    my_list.append(4)

my_list = [1, 2, 3]

thay_doi_gia_tri_list(my_list)

print(my_list)  # Kết quả sẽ là [1, 2, 3, 4], giá trị của danh sách thay đổi

2.2.2. Tham số thực là gì?

Tham số Thực (Actual Parameter):Là giá trị cụ thể mà bạn truyền vào một hàm khi bạn gọi nó. Thực chất, nó là giá trị mà bạn chọn để đưa vào hàm trong một lần gọi cụ thể.

Ví dụ:

def cong_hai_so(a, b):

    tong = a + b

    return tong

cong_hai_so(3, 5)  # 3 và 5 là tham số thực

2.2.3. Tham số không xác định số lượng là gì?

Tham số không xác định số lượng (Variable-length Parameters) cho phép hàm nhận một số lượng tham số không xác định trước, thường được ký hiệu bằng *args (nếu là các tham số không đặt tên) hoặc **kwargs (nếu là các tham số có tên). 

Ví dụ: Trong đó, *args là một tuple của các tham số không đặt tên, và **kwargs là một từ điển của các tham số có tên.

def in_thong_tin(*args, **kwargs):

    for arg in args:

        print(arg)

    for key, value in kwargs.items():

        print(f"{key}: {value}")

2.2.4. Tham trị là gì?

Tham Trị (Pass by Value): Là cách mà giá trị của tham số được truyền vào hàm. Trong tham trị, giá trị của biến được sao chép và được truyền vào hàm. Điều này có nghĩa là bất kỳ sự thay đổi nào đối với tham số trong hàm không ảnh hưởng đến giá trị của biến ngoài hàm.

def thay_doi_gia_tri(x):

    x = x + 1

    return x

a = 5

thay_doi_gia_tri(a)

print(a)  # Kết quả sẽ là 5, giá trị của a không bị thay đổi

“Tham số có âm không?” là câu hỏi nhiều người quan tâm khi tìm hiểu về các loại tham số trong lập trình. Câu trả lời là có, các tham số trong lập trình có thể mang giá trị âm.

3. Lời Kết

Qua bài viết trên, ICANTECH đã giúp bạn trả lời cho câu hỏi “Tham số là gì?” cũng như các loại tham số trong lập trình. Hi vọng bạn sẽ áp dụng những kiến thức trên cho các chương trình lập trình của mình. 

Cảm ơn bạn đã đọc bài viết, nếu bạn đang quan tâm đến học lập trình online thì hãy tham khảo ngay các khóa học lập trình dưới đây tại ICANTECH nhé

Nguồn ảnh: ICANTECH.